Verbeeldingskracht en droomtijd terug in het onderwijs
“Met iedereen weer stappen maken in ons ontwikkeltraject: ik vond de leergemeenschapsbijeenkomst een mijlpaal”, vertelt Sunyoung Glebbeek, initiator van Future Me. “Op mijn eigen levensweg ben ik flinke obstakels tegengekomen”, deelt Sunyoung. Ervaringen met kunst, verbeeldingskracht en lichaamskunst zetten iets positiefs bij haar in beweging en later ging zij als beeldend kunstenaar werk maken dat reageert op levensechte situaties.
Wat zijn je toekomstmogelijkheden?
“Ik zet graag dingen in beweging. Zo is Future Me ontstaan. Ik wil droomtijd en verbeeldingskracht terugbrengen in het onderwijs. Daar is veel te weinig tijd voor. Wat zijn je toekomstmogelijkheden? Hoe wil je je tijd besteden? Welke keuzes wil je maken? Dat zijn grote thema’s voor pubers, maar spelenderwijs kun je zorgen voor inzichten en inzichtjes.”
Wetenschappelijke basis
In samenwerking met Anneke Sools van Universiteit Twente werkt Sunyoung aan de wetenschappelijke onderbouwing van het tweejarig onderwijstraject dat nu ook in de praktijk wordt uitgevoerd. “Anneke heeft veel onderzoek gedaan naar toekomstverbeelding en narratieve psychologie”, schetst Sunyoung. “Futuring skills is een vrij nieuw onderzoekgebied en hopelijk draagt ons pionierswerk hieraan bij.”
Fijne ervaringen
Tijdens het minicollege over trauma’s van de leergemeenschap, trof het Sunyoung dat het zo belangrijk is dat getraumatiseerde jongeren nieuwe verbindingen maken in hun hersens en dat fijne ervaringen daarbij helpen. “Al zijn die paar lesuren Future Me per week misschien niet veel, hopelijk zorgen die tóch voor die ervaringen. De scholen die nu meedoen met Future Me voelen de noodzaak om die toe te voegen aan het onderwijs, naast wat er verder gedaan wordt aan traumasensitief lesgeven.”
Leergemeenschap Future Me
In vier leergemeenschappen wisselen leerkrachten en kunstenaars ervaringen uit, scholen zich en leren van elkaar. Zo krijgt het lesprogramma Future Me bij Scholengemeenschap Harreveld steeds meer kracht en kwaliteit.
Oktober 2021. De eerste leergemeenschap Future Me gaat van start. Aanwezig zijn onder anderen de kunstenaars en docenten die met de jongeren van Harreveld werken. Op hun visitekaartjes? Muzikant, rapper, danser, verhalenverteller, dramadocent, paardencoach, filmer, jiujitsu docent, grimeur, bokser.
Ook aan tafel: leerkrachten die ook Future Me lessen geven. Zo laat Rob Huisman leerlingen kennismaken met werken in het groen en met dieren, en gaat Bart Markhorst vissen, mountainbiken of klimmen met de jongeren. “Fijn dat we allemaal samen zijn”, opent leerkracht beeldende vakken en initiator van Future Me op school, Katja Heersink, de dag. “Vandaag komen theorie en praktijk samen.”
Verbeeldingskracht kern van Future Me
Eén van de eerste agendapunten: samen kijken naar de prachtige documentaire die Rian van den Boom, zelf ook docent van Future Me, maakte bij Scholengemeenschap Harreveld. De film levert applaus op. Zeker als de jongeren vertellen wat het programma met ze doet – “het helpt me om als persoon sterk te staan” is zo’n quote – zijn de kunstenaars en leerkrachten zichtbaar aangedaan.
Dat hun werk zo betekenisvol is, is een fijne bevestiging. Natuurlijk merken ze dit tijdens de Future Me-lessen, maar vaak is het óók ingewikkeld om tot de kern door te dringen. En dat is precies het thema van deze eerste leergemeenschap: hoe ga je om met weerstand? De middag staat in het teken van intervisie. Ook is er een mentaal-fysieke training, zodat de kunstenaars goed weten hoe om te gaan met mogelijke agressie van jongeren.
Omgaan met getraumatiseerde jongeren
Traumabehandelaar en psycholoog Karien Stolk van Horizon verzorgt een minicollege over traumasensitief lesgeven. Niet dat je dat natuurlijk in één uur leert. Toch levert de theorie over complex trauma en de werking van het brein veel inzichten op.
Het feit alleen al dat voor tachtig procent van de leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs geldt dat zij kampen met meerdere trauma’s, is een schok. Gelukkig reikt Karien handvatten aan hoe om te gaan getraumatiseerde jongeren. Het goede nieuws is ook: juist het opdoen van nieuwe, positieve ervaringen, zorgt voor nieuwe verbindingen in het brein. “Leg positieve gebeurtenissen vast”, tipt Karien. “Dat helpt jongeren bij het reconstrueren van die opbouwende ervaringen. Minstens zo belangrijk: moedig vooral aan om vooruit te kijken en doelen te bedenken voor de toekomst, en laat je verbeeldingskracht je daarin leiden.” En laat dát nu precies zijn waar Future Me om draait.
